اقتصاد آزاد و بازار احتیاج!

ت‍‍ـأملی پیرامون مـصرف‌گرایی در اندیشه سیـد مـرتضی آوینی
اشاره:
گاهی اوقات می‏شود دوستی یا کسی تلفنی می‏زند و از ما می‏خواهد درباره موضوعی مطلبی بنویسیم. بنده هم که چندان استعدادی در « نه گفتن!» ندارم اغلب قبول می‏کنم. گرچه گاهی اوقات به سرانجام نمی‏رسد و دست سفارش‏دهنده را می‏گذاریم در حنا. چند وقت پیش هم-اوایل اردی‏بهشت و مصادف با سالروز شهادت شهید آوینی-یکی از همان دوستان تلفن زد و خواست مطلبی بنویسیم درباره اصلاح الگوی مصرف! مطلب را به هر زوری بود نوشتیم و برایش فرستادیم، ولی من هنوز نفهمیدم چرا دوست داریم هر چیزی را به هر چیز دیگری ربط بدهیم. گاهی اوقات در این ایجاد ارتباط‏ها از فرط بی‏ربطی گند می‏خورد به اصل و ذیل موضوع. خوب چرا؟!
جای‏تان خالی نباشد نوروز «جهادی» بودیم و در همان جهادی هم پیام نوروزی «آقا» را دیدیم. همان‏جا بود که خیلی دوستان گفتند که ببین کار به کجا کشیده‏است که آقا نام سال را می گذارد «اصلاح الگوی مصرف». اگر به همین ترتیب پیش برویم احتمالاً چند سال دیگر می رسیم به جایی که نام سال بشود «لامپ اضافی خاموش!» یا مثلاً «هر شب ساعت 9 ؛ ساعت حمل زباله» یا چیزی شبیه به همین‏ها.
چند وقت پیش وقتی مطلب را دوباره مطالعه می‏کردم تصمیم گرفتم با کمی ویرایش اینجا هم بگذارم. حالا هم گذاشتم.  

آنچه به آن خواهیم پرداخت دیدگاه شهید آوینی است در باب «اصلاح الگوی مصرف». شاید در آثار آوینی درباره اصلاح الگوی مصرف مستقیما ًچیزی یافت نمی‏شود. لیکن نسبت مصرف و تمدن مغرب زمین -که امروز کمتر جایی در جهان یافت می‏شود که تحت تأثیر آن نباشد-در مکتوبات او به خوبی بررسی شده است. آنچه آوینی درباره مصرف بیان می‏کند در نسبت با مفهوم توسعه و توسعه‏یافتگی و پیرامون بحث اقتصاد و جایگاه آن در تمدن غرب است.

او معتقد است:«مصرف یکی از ارکان نظام اقتصادی غرب است، چرا که اصولاً عرضه و تولید بیشتر هنگامی ضرورت پیدا می‌کند که تقاضا و مصرف بیشتر در جامعه موجود باشد و تقاضا و مصرف بیشتر نیز مستقیماً بر تبلیغات مبتنی است. نیازهای حقیقی بشر محدود است و وقتی از حد طبیعی اشباع (سیر شدن) گذشت، دیگر در وجود او میل و گرایشی برای مصرف باقی نمی‌ماند. بنابراین، تنها راه‌هایی که برای تشویق و ترغیب جامعه به مصرف بیشتر باقی می‌ماند این است که از یک‌سو کالاهای مصرفی جلا و تزیین و تنوع بیشتری پیدا کنند و از سوی دیگر با ایجاد گرایش‌هایی انحرافی مثل مدگرایی و تجددطلبی و... در او تقاضای بیشتری برای مصرف ایجاد کنیم. البته راه سومی نیز وجود دارد: توسعه‌ی بازار و جست و جوی بازارهای جدید؛ یعنی همان انگیزه‌ای که به استعمار نو منتهی شده است.»

از دیدگاه شهید آوینی توسعه اقتصادی با معیارهای غربی در سایه مصرف هرچه بیشتر تحقق می‏یابد. و آنچه غرب را امروز دچار بحران اقتصادی کرده‏است همین خلل در الگوی مصرف بشر غربی است. در نظر او جامعه‌ی توسعه یافته جامعه‌ای است که در آن همه چیز حول محور مادی و تمتع هر چه بیشتر از لذایذی که در کره‌ی زمین موجود است معنا شده و البته برای اینکه در این چمنزارِ بزرگ همه بتوانند به راحتی بچرند یک قانون عمومی و دموکراتیک لازم است تا انسان‌ها را در عین برخورداری از حداکثر آزادی(ولنگاری) از تجاوز به حقوق یکدیگر باز دارد. این توسعه که نتیجه‌ی حاکمیت سرمایه یا سرمایه‌داری و اصالت بخشیدن به اقتصاد نسبت به سایر وجوه حیات بشری است محصول مادی‌گرایی و تبیین مادی جهان و طبیعت است. لیکن در نظام اعتقادی ما آن توسعه‌ای معتبر است که بر تعالی روحی بشر تکیه دارد و تعالی روحی بشر نیز به پرهیز از فزون‌طلبی و تکاثر، و منع اسراف و تبذیر، و پیروی از یک الگوی متعادل مصرف منتهی می‌شود، نه به رشد اقتصادی محض.

شهید آوینی در مقاله‏ای به نقل از کتاب «هشدار به زندگان» روژه گارودی آورده‏است: «اقتصاد آزاد «به شیوه‌ی غربی» برای رفع احتیاج بازار نیست بلکه برای ایجاد بازار احتیاج است!»
مصرف بیشتر برای تولید بیشتر، ضرورت حتمی اقتصاد امروز است، چرا که اگر کالاهای تولید شده مصرف نشود امکان توسعه‌ی تولید، یعنی امکان توسعه‌ی اقتصادی، وجود نخواهد داشت. بنابراین، برای تولید بیشتر که ضرورت توسعه‌ی اقتصادی است باید مردم را به مصرف هر چه بیشتر ترغیب کرد و بدین علت است که تبلیغات ـ یا بهتر بگویم پروپاگاندـ یکی از ارکان اساسی توسعه به شیوه‌ی غربی است.
تبلیغات تجاری در سراسر دنیا بر وجود حیوانی بشر و کثیف‌ترین امیال و آمال او بنا شده است و هیچ چاره‌ای جز این نیست: برای حفظ سیستم کنونی اقتصاد آزاد و دست‌آوردهای آن که فرآورده‌های تمدن کنونی مغرب زمین باشد، باید از یک سو دوام و ماندگاری تولیدات کارخانه‌ها را تقلیل داد و از سوی دیگر مردم را به مصرف هر چه بیشتر و اسراف و تبذیر وادار کرد. تصور اینکه مردم دنیا حتی برای لحظه‌ای به نیازهای حقیقی خویش و الگویی متناسب با حوائج واقعی انسان بازگردند، برای یک اقتصاددان وحشتناک‌ترین چیزی است که ممکن است اتفاق بیفتد. اگر حتی برای یک لحظه چنین اتفاقی در دنیا بیفتد و مردم فقط برای یک لحظه، درست به اندازه‌ی نیاز واقعی خویش مصرف کنند، ادامه‌ی روند کنونی توسعه‌ی صنعتی دچار مخاطرات و بحران‌هایی آن همه عظیم خواهد شد که تصور آن بسیار دشوار است.

پیروزی انقلاب اسلامی ایران تنها تجربه‌ای است که حقیقت را آنچنان که هست به مردم جهان نشان داد. انقلاب اسلامی ایران نشان داد که برای مبارزه با قدرت جهنمی استکبار هرگز نمی‌توان از همان طرقی اقدام کرد که او خود بنیان آن را نهاده است. شعار «مشت و درفش» و «خون و شمشیر» به‌خوبی می‌تواند از عهده‌ی بیان حقیقت برآید و همین‌طور، قیام عاشورا اسوه‌ای است که تنها راه پیروزی بر باطل را بر ما نمایان می‌سازد. اگر جبهه‌های جنگ ما امروز بر همان سلاح‌هایی متکی بود که خود ابرقدرت‌ها می‌سازند و اگر ادامه‌ی جنگ ما موکول به تهیه‌ی سلاح‌های مدرن می‌شد، مطمئناً امروز هیچ اثری از انقلاب اسلامی در جهان باقی نمانده بود و حتی یادگار آن نیز از کتاب‌های تاریخ پاک شده بود. اتکای ما به ایمان خود و امدادهای غیبیی است که ایمان ما مجاری نزول آنهاست و اگر اینچنین نبود و پیروزی ما موکول به همپایی با قافله‌ی نظام اقتصادی و صنعتی غرب می‌شد.
ولایت یافتن بر شرایط و مقتضیات و رها شدن از نیازهای کاذب تمدن حاضر، خرمن‌کوفتنی است که مرد کهن می‌خواهد؛ پیری همچون پیرجماران می‌خواهد که آن همه با معدن عظمت ذات ذوالجلال اتصال دارد که اگر همه‌ی دنیا هم در جبهه‌ای مخالف او اجتماع کنند تردیدی در حقیقت راه خویش پیدا نکند و ابراهیم‌وار، با رضا و تسلیم و توکل، آتش را به گلستان مبدل سازد.

و امروز ما در میان خود داریم مرد کهنی همچون پیرجماران. شاید بنده و شما اصلاح الگوی مصرف را صرف اصلاح یک عادت غلط اجتماعی  و یا کم مصرف کردن بدانیم ولی به راستی چنین نیست! در اینکه جامعه ما از اسراف در همه چیز رنج می‏برد شکی نیست، لیکن کوته‏نظری و ساده اندیشی است که این اصلاح را به این قاعده کوچک تصور کنیم. این اصلاح - اگر بتوانیم آن را به صورت تام و تمام عملی کنیم- منشاء قدرت روزافزونی برای ما خواهد شد که اگر در میان تمامی مردمان جهان تسری پیدا کند پایه تمدن غرب رو به ویرانی خواهد رفت-چنان که چنین شده‏است.

* اغلب جملات متن برگرفته از مقالات تمدن اسراف و تبذیر، توسعه یافتگی اتوپیای قرن حاضر، دیکتاتوری اقتصاد، نظام آموزشی و آرمان توسعه‏یافتگی، از دیکتاتوری پول تا اقتصاد صلواتی نوشته سیدمرتضی آوینی است که در کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب جمع‏آوری شده است.

مسئله اصلی را فراموش نکنیم!

از غزه تا صعده

ارغوانیه:
* بخوانید درباره ازدواج موقت دختران دبیرستانی!
* کلاً از یادداشت های روی صفحه آرمانشهر خوشم آمد.
همین طور شاهد بیاورم...؟
* نقد سجاد صفار بر کتاب قانون.
بسیار علاقه مندم که این فیلم را ببینم. شاید شنبه رفتم.
* این را هم درباره کردان بخوانید+.
* احتمالاً به زودی یادداشت‏هایی درباره مشکات و درباره حوزه خواهم نوشت.

اشاره:
چند وقتی است که می‏خواستم درباره ماجرای یمن و شیعیان بنویسم. امروز فرصت شد که توانستم این کار را بکنم. امید است که با سبک شدن دروس مدرسه کمی بیشتر فرصت نوشتم پیدا کنم.
1.از غزه تا صعده، و مسخرگی جنبش‏وبلاگی «ما»!
چه می شود که «ما»-که در نوشته‏مان دغدغه اسلام و مسلمانی داریم- رگ گردنمان متورم می‏شود و احساس می‏کنیم در جایی در این جهان پهناور، در گوشه‏ای به مسلمانی یا به یک قوم و جمعیتی از مسلمین ظلمی شده و این مائیم که بر دوش‏مان رسالتی است که باید چیزکی بنویسیم و دغدغه‏مان را ابراز کنیم؟! وا اسلاما سر دهیم و ... . یک روز غزه است، روز دیگری لبنان، یک روز عراق، فرادیش چین، افغانستان، پاکستان و نمی‏دانم کدام کشور اروپایی و... . اردوکشی کنیم جلوی این سفارت و آن سفارت، که انگار همه کشورها امریکایند که سفارتشان باید تسخیر شود. و در این همه آن‏قدر پیش می‏رویم که سفیر سفارت را تهدید به تسخیر می‏کنیم و برای‏اش ضرب‏العجل تعیین می‏کنیم و حتماً باید دستور رهبری «هویج‏مان» کند که بی‏خیال ماجرا شویم.
یمن و صعده هم آخرین اینها نخواهد بود. اولین‏اش هم نبوده است. خوب! قرار است چه کنیم و چه بشود؟! هر چند وقت دل‏مان را خوش کنیم که فلان عدد وبلاگ پست گذاشته‏اند! برای هم ایمیل فروارد کنیم و فحش و ناسزا بار مسئولین دولت و صدا و سیما کنیم.
من می‏گویم: اگر واقعاً چنین دغدغه داریم و واقعاً از سر احساسات و بشردوستی و تعصب مذهبی نیست که چنین می‏کنیم، کاری برای «اسلام» کنیم. امروز اسلام بیش از هر زمان دیگر نیاز به نیروهای متخصص در دین و مجاهدانی دارد که حاضر باشند در هر جای دنیا و در هر شرایطی برای اعتلای نام «الله» و «کلمه توحید» حضور پیدا کنند. کسانی که مال و جال را سرمایه دین خدا کنند. ما که حاضر نیستیم به خاطر اسلام، فحش بخوریم، یک ریال خرج کنیم، مدرک تحصیلی‏مان را رها کنیم و ... بهتر درجه حساسیت‏مان را نسبت به این مسائل پایین بیاوریم.  
2. از غزه تا صعده، و این صدا و سیمای لعنتی!
چه می‏شود که «صدای و سیمای جمهوری اسلامی ایران» که در زمان جنگ 22 روزه آن‏قدر مقاوت فلسطینی‏ها را پوشش داد که حال مردم را به هم زد، درباره شیعیان صعده و یمن از یک زیر نویس هم دریغ می‏کند؟! به جای ناسزا نثار کردن چند دقیقه تأمل کنیم.
قطعاً باید سیاستی ورای این عدم انعکاس باشد. و آن هم دلایلی که مربوط به مسائل داخلی باشد. وقتی شبکه «العالم» و «پرس تی وی» در هر بخش خبری به طور مفصل به جنگ یمن می پردازند دلیلی ندارد به خاطر «مصالح بین‏المللی» شبکه داخلی به آن نپردازد.
بسیاری از کوته‏فکران بسیار می‏کوشند تا القا کنند که «مسئله ما» مسئله شیعه-سنی است و پشت سرهم کتاب و سخنرانی از خود ساطع می‏کنند. اما به راستی چنین است؟! امروز مسئله و دشمن مشترک «جهان اسلام» امپریالیسم و غرب-به معنای فکری فرهنگی- است. مانور بیش از حد بر روی جنگ مسلمان-مسلمان سبب چرخش بیشتر نظرها از موضوع اصلی می‏شود. گرچه من هنوز جوابی برای انعکاس حداقلی آن نیافته‏ام.
علاوه بر اینکه وضعیت حوثی ها از لحاظ نظامی با غزه به کلی متفاوت است. و انتظار می رود با درک این تفاوت‏ها سعی بر همسان‏سازی این دو جنگ نکنیم. ‏
3. مسئله یمن و آخرالزمان و جنبش جهانی اسلامی
چه می‏شود که عربستان با این شدت در مسئله داخلی یمن دخالت می‏کند؟ گرچه مسائل سیاسی-اقتصادی می‏تواند عامل این مساعدت در کشتار شیعیان باشد، ولی بی‏شک واهمه از ظهور آخرین امام شیعیان در این مسئله دخیل است.
علامه مجلسی در مقدمه کتاب رجعت خود -پس از تعریف و تمجید از شاه صفوی- می‏نویسد:
«و در اثنای جمع احادیث، دو حدیث به نظر قاصر رسید که ائمه اهل بیت، به ظهور این دولت علیه خبر داده‏اند، و به اتصال این سلطنت بهیه به دولت قائم آل محمد صلوات الله علیه اجمعین، شیعیان را بشارت فرموده‏اند ...».
و از همین حدیث که منظور از «دولت علیه» را -که علامه مجلسی به صفویه زده است- «جمهوری اسلامی» می‏گیرند. و کم نگذشته بر شیعیان که با بالاگرفتن درگیری در یمن و شام و طبرستان به خود وعده ظهور داده‏اند.
در همین روزها هم هست که این سوی و آن سو سخن آشکار شدن نشانه ظهور می‏دهند. این ادعاها را نه می توان رد کرد و نه می توان اثبات کرد. لیکن فایده‏ای که برای امثال ما دارد این است که کمی به «حال معنوی خودمان» رسیدگی کنیم.
مسئله دیگر این است که ما بیش از آن بخواهیم در گوشه و کنار جهان نیروهای شبه نظامی درست کنیم، باید تفکر شیعی را ترویج کنیم. در میان برادران اهل تسنن به نوعی و در میان شیعیان به نوعی دیگر. چرا کمتر کسی از ما در همین یادداشت‏های وبلاگی از حسین الحوثی نام نمی‏برد. ما بیش از سلاح و رسانه و ... نیازمند امامانی همچون امام موسی صدر، سید حسن نصر الله، حکیم، آیت الله سیستانی، حسین الحوثی و ... هستیم. تا تفکر شیعی را در جان مردمانشان رسوخ دهند. آن‏گاه است که دیگر سلاح‏های ابرقدرت‏ها نمی‏تواند ما را به واهمه اندازد.

روز باران

ارغوانیه:
1. «عباد» جنبش وبلاگی‏ای راه‏انداخته است درباره شیعیان یمن.
به زودی یادداشتی در این باره خواهم نوشت. شما هم به آن بپیوندید.
2. چند توصیه طلبگی:
* صبح‏ها ساعت 5/6 تفسیر آقای جوادی را از رادیو معارف گوش کنید.
بسیار راه‏گشاست.
* این سایت(+) امکان تحصیل اینترنتی علوم حوزوی را فراهم کرده.
گمان کنم برای همه طلاب مفید باشد.
* برای تقویت عربی، استماع بسیار مفید است.
رادیو عربی تهران بسیار مناسب است.
* این وبلاگ را هم ببینید و حالش را ببرید.(+)
3. دهه اول ذی الحجه اعمالی دارد که زیاد هم نیست.
روزه‏اش هم مستحب است. به مفاتیح رجوع کنید. التماس دعا
4. «حاجی ما» هم دارد کم کم  می رسد به عرفات!

الله یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر⁽¹⁾. و بنده و شمایی که همه چیز را در مادیات می‏بینیم و معنای رزق را همان خورد و خوراک و دخل و خرج روزمره‏مان می‏بینیم؛ بین‏اطلوعین را هم اگر به زور خودمان را بیدار نگه‏داریم انتظار داریم آن روز کسب‏بان پررونق‏تر باشد. گرچه بعضی از مفاهیم را بتوان به جهان ماده تسری داد، لیکن نباید معنای اصلی و کلی آن مهجور واقع شود.
الرزق رزقان فرزق تطلبونه و رزق یطلبکم‏⁽²⁾. نمی‏دانم همه آنچه امروز بر ما گذشت همه‏اش به واسطه خان کرم حضرت جواد(ع) بود و یا نه؟! لیکن بی‏شک بخشی از آن بود. امروز روز نیکی بود، به واسطه چند چیز. و من نتوانستم اینها را رها کنم و به بهانه‏ای دیگر بنویسم.
1. چهارشنبه‏های «مشکات» روز سرخوشی است. لیکن امروز چندین مناسبت به آن سرخوشی افزود.
ترجمه قرآن تمام شد و از شنبه مرور نزدیک آغاز خواهد شد⁽³⁾. و اگر نبود آغاز تفسیر سطحی -به ترتیب شأن نزول- هر دم از غم به پایان رسیدن آن قالب تهی می‏کردیم. و انس و نشستی اندکی که به واسطه همین مجالست با قرآن برای‏مان حاصل شد لطف و رحمتی بود از جانب پروردگار، وگرنه ما آنی نبودیم که شایسته چنین موهبتی باشیم.
2. شاید تا به امروز خود را این مقدار به تحولی که واسطه انقلابی اسلامی در جهان صورت گرفته است -و جهان را آبستن تحولاتی بس عظیم‏تر نموده است- نزدیک نمی‏یافتیم. امروز که «استادمان» به واسطه روضه حضرت جواد(ع) شرف حضور به محضر «ولی‏امرمان» را یافته بود و در حاشیه آن گزارشی درباره «مدرسه‏مان» داده بودند، با تعجب جواب شنیده بودند که موضوع را خودشان پیگر هستند و توصیه فرمودند با قوت «راه‏تان» را ادامه دهید. و «سلامی» که ما رسانده بودیم و ایشان هم سلامی بر «ما».
و کجا خود را این‏همه نزدیک به تأییدات رهبرمان یافته بودیم؟!
و چه خوش است پیمودن مسیری که هر لحظه‏اش مورد رضایت ولی باشد!
3. و به خیال‏مان است که اختیارمان را به خودمان واگذار کرده‏اند.
کم‏کم، ما که ساکنان «شبانه‏روزی مشکات» هستیم به دختران آفتاب و مهتاب ندیده⁽³⁾ مبدل شده‏ایم که آخر هفته‏ها مانند مسافران جدید این ابرشهر بی‏در و پیکر، هنگامی که برای دید و بازدیدی از پدر و مادرمان به خانه برمی‏گردیم، عجایب آدم‏ها و زرق و برق‏اش حال‏مان عوض می‏کند.
و در میان این ابرشهر، گویا خیابان ایران شهری دیگری است در میان آن. در و دیوارش، مردمانش، مسجد و مدرسه‏اش، مغازه‏هایش و ... گونه دیگری هستند که شاید هیچ کجای تهران- این ابرشهر بی‏در و پیکر- این گونه نباشد.
و به خیال‏مان است که اختیارمان را به خودمان واگذار کرده‏اند. از آن سر شهر-و دقیقاً از آن سر شهر، به قصد درس استاد اخلاقی آمده‏ایم اینجا. و ای دل، که چقدر غافلی که خدا نماز جماعت در مسجد سادات-و همان مسجدی که خاطرات مدرسه امام عصر(عج) و نمازجماعت‏ها با اسماعیل را زنده می‏کند- و ذکر امام حسین(ع) را باید مقدر کرده و تو به دنبال چیز دیگری هستی.
4. باران را همیشه دوست داشتم. اگرچه خیلی‏ها-موتورسوارها، راننده‏ها و خیلی‏های دیگر- دل‏خوشی از آن ندارند. و باران رحمت است.
و امروز روز وسعت رحمت خدا بود بر ما.
خدایا شکرت! به خاطر بسط رزقت؛
و به خاطر قبض رزقت.
پی نوشت:
1. سوره مبارکه رعد/26.
2. امالی صدوق ص 293.
3. امتحان ترجمه و اعراب قرآن، هر روز 4 جزء.
4. از حیث عدم حضور در کوی و برزن که البته از این نوع دختران دیگر یافتی نشود، و یا کمتر یافت شود.

وقتی ضریح بوی گل یاس می‏دهد

ارغوانیه:
* سخنان اخیر آقا مثل همیشه و بیشتر از همیشه روشن‏گر بود.
* چه بسیار دوستانی که وبلاگ‏شان سبب آشنایی است،
و چه بسیار وبلاگ‏ها که دوستی صاحبش‏ سبب آشنایی.
«نسیم‏ها» ی علی‏رضا از قسم دوم است؛ که پسر گلی است.
* أین عمار؟
کلیپی از سخنان آقا!+بی‏سایه‏بان
و این‏هم عکس‏های کم‏یابی از آقا!
* اگر کروبی رئیس جمهور بود و برایش 7تیر می‏کشیدند چه کار می‏کرد؟
این‏که برای چند شعار به حق تیر هوایی می‏زند!
* عباد هم شروع کرده است به نوشتن تاریخ.

ای صحن انقلاب مرا مبتلا مکن
درد دل ‏شکسته زائر دوا مکن
با اشک دل سنگ‏های تو را شستشو کنم
عقل از سرم پریده چون و چرا مکن
سلطان عشق آخر مردان خاکی است
آری نظر به صحن و سرای طلا مکن
این دل به شوق دیدن او رقص می‏کند
دیوانه نیست، خادم خود را صدا مکن
لیلای صحن‏های حرم بوسه‏ای بده
بیت‏الحرام طوس، مرا مبتلا مکن
بین دل، کنار خانه سقا نشسته است
با دل بگو که روضه سقا به پا مکن
وقتی ضریح بوی گل یاس می‏دهد
مشهد شمیم حضرت عباس می‏دهد
*خلیل طالبان پور

بشکن دل ما را ای عشق!

دل شکسته
محصول 1387
نویسنده و کارگردان : علی روئین تن
بازیگران: شهاب حسینی، بیتا بادران، خسرو شکیبایی، محمود پاک نیت، رضا رویگری، فریبا کوثری، شقایق فراهانی، فریبا جدی کار، میرطاهر مظلومی، رحمان حقیقی، سیما مطلبی، محرم زینال زاده و ...
تهیه کننده: موسسه فرهنگی شهید آوینی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
اشاره:
نوشته زیر اولین بخش از قسمت قاب شیشه ای است که خیلی قبل تر مدخلی برآن نوشته بودم.
دانشجوی شهرستان بودن مزایا و معایبی دارد؛ بهتر می دانند آنها که اینگونه اند و این گونه بوده اند. شرحش را در آینده نزدیک اینجا خواهم نوشت. یکی از ویژگی هایش سفر است. اصولاً سفر بر حضر ترجیح دارد. ولی اگر قرار باشد هفته یک بار، دوهفته یکبار یا ماهی یکبار بروید و بیایید شاید دیگر معنای سفر نداشته باشد. بگذریم.
یکی از مزایای این سفرها پدیده ای است که بنده اسمش را گذاشته ام «فیلم اتوبوسی». و ما ادراک فیلم اتوبوسی. و تو چه می دانی که فیلم اتوبوسی چیست؟! برای دانشجویان بومی شرح بدهم که «فیلم اتوبوسی» به فیلمی اتلاق می شود که در اتوبوس برای گذران زمان پخش می شود. صفحه نمایشی با مساحت 15 اینچ، با صدای نه چندان مناسب. اغلب تکراری و گاهاً حال به هم زن. نمونه های مختلف از کشورهای مختلف در بازار موجود است. هندی، امریکایی، ایرانی و ... . اگر جزو آن دسته دانشجویان مامانی هستید که هر هفته قصد دیدار می کنید سعی کنید در یک ساعت سفر نکنید. تجربه نشان داده است که رانندگان علاقه ای به تعویض فیلم ها ندارند. فکرش را بکنید از فیلم هندی بدتان بیاید و مجبور باشید در عرض سه ماه 5 بار یک فیلم هندی را ببینید.
بارها به دوستان گفته ام که اگر هر سفر یک فیلم متفاوت می دیدیم طی 4 سال یکبار سینمای بعد از انقلاب را مرور کرده بودیم و شده بودیم یک فیلم بین حرفه ای. حالا که چنین نشده است و ما آن نشدیم.

سینمای ایران اگر هیچ نسبتی با چیزی شبیه سینمای اسلامی-که به آن معتقد نیستم-نداشته باشد توانسته است در همه محصولات خود سنت حسنه رسول الله را رواج بدهد-که النکاح سنتی. «دل شکسته» نیز از این قاعده مستثنی نیست.
سینمای ایران-و به خصوص در یک دهه اخیر-آن قدر با محصولاتش سلیقه مخاطب را پائین آورده است که با دیدن فیلمی همچون «دل شکسته» احساس خوبی به آدم دست بدهد.
دل شکسته اولین ساخته علی روئین تن است که شهاب حسینی نقش اول آن را بازی می کند. داستان فیلم ماجرای یک دانشجوی پسر مذهبی(امیرعلی دوران) است که به امر استادش مجبور است پایان نامه اش را با یک دختر قرتی(نفس خجسته) بنویسد. دختر در ابتدا امیرعلی را متحجری خشکه مقدس می داند و معتقد است تفاوت فکری آنها مانند زمین و آسمان است.

قاعدتا هم چو منی باید از فیلمی که در آن از مذهبی ها افرادی متفکر و منطقی با سعه صدر نشان داده می شود حوشحال باشم و نمی توانم این حوشحالی را ابراز نکنم. من و امثال منی که شبه تیپ خود را در کمتر فیلمی دیده است. مذهبی هایی که ما دیده ام سوای سینمای دفاع مقدس یا بسیجی های «نان، عشق، موتور هزار» بوده اند یا شریفی‏نیای «دنیا». یا متحجر و نه فهم بوده اند یا دنبال ناموس مردم یا یک مسئول خشک و ریاکار.
آنچه دل شکسته می خواهد نشان بدهد فاصله میان تیپ مذهبی و قرتی های ثروتمند است و تقابل آنها. گرچه تا حدودی به قضاوت یک طرفه نشسته است. از آن جهت که ماحصل کار تقریب این دو تیپ و متمایل به مذهبی هاست که خوب با نماد «چادری شدن نفس» جلوه می کند. پرخاش ها و بدبینی این قرتی ها و احساس سیاه کردن جامعه و اعمال قدرت مذهبی ها در رفتار «نفس» در صحنه های آغازین به خوبی نشان داده شده است.
موضوع دیگری که نویسنده می خواهد به آن اشاره کند شعاری نبودن آرمان های انقلاب است. در ابتدای فیلم این آرمان ها شعارهای جهان سومی خوانده می شود. لیکن در ادامه و در برخورد با شخصیت های داستان «نفس» به واقعی بودن این آرمان ها پی می برد.

جذابیت سینما به سه چیز است؛ شهوت، وهم و خشونت. با توجه به امکان ها و محدودیت های تکنیکی سینمای ایران کارگردان ایرانی به سمت شهوت کشیده می شود و اسلام هم دست و پای آقایان را بسته است. و یا مانند امثال مجیدی می رود به سمت سینمای به اصلاح معنویت. که مخاطب چندانی هم ندارد. دل شکسته هم وقتی وارد این فرم می شود زیبایی اش از دست می رود.

نکته دیگر آنکه چند وقتی است فیلم هایی ساخته می شود که کارگردانشان سعی دارد به نوعی شعایر مذهبی و مخصوصاً امام حسین(ع) را به نوعی وارد داستان کنند(مانند «دست های خالی»). قضاوت اینکه این کار خوب است یا نه کمی مشکل است. به نظر این صحنه ها به جز درآوردن اشک مخاطب کارکرد دیگری ندارند.
پیشنهاد من به همه کارگردان هایی که می خواهند فیلمی بسازند که داستان یا قسمتی از داستان به نوعی با دانشگاه و فضای دانشجویی ارتباط پیدا می کند این است که چند هفته ای در دانشگاه رفت و آمد و با دانشجویان حشر و نشر داشته باشند. بعد از دیدن سریال «ترانه مادری» و «دل شکسته» دارم به این نتیجه می رسم که دانشگاه ما با بقیه دانشگاه ها تفاوت دارد. 
اضافات به تاریخ 30/7/88:
امروز که اضافه را می‏نویسم 3 بار دیگر «دل شکسته» را اجباراً دیده‏ام. خوب است اگر کسی بخواهد نقدی بر فیلم یا چیزی از این قبیل بنویسد فیلم منظور را حداقل یک بار دیگر ببیند. با این حال چند وقتی از آن 3 بار بازدیدن فیلم می‏گذرد و آنچه می‏خواستم آن وقت بنویسم در ذهنم بسیار کم‏رنگ شده اند. به حال هر می‏توان به متن بالا اضافه کرد:
1. کارگردان بسیار جانب‏دارانه عمل کرده‏است. و بیشتر جانب متدینین را گرفته. و یا حداقل می‏خواسته است که چنین کند.
2. من نمی‏دانم که مسئله حجاب خانم‏ها شده است مهم‏ترین و تنهاترین مسئله فرهنگی ما؟ 
3. خاطرم نیست! فقط می‏دانم سه مورد می‏خواستم اضافه کنم. نمی دانم دوتای قبل هم همان‏ها بوده اند یا نه؟! 
    

در مصاف تکنیک

آوینی(ره) در حجاب

اومدم نبودید/راسشو بگین/کجا رفته بودین؟

ارغوانیه:
* حضور سبزها به روایت فارس.
* اینها را هم بخوانید: روز قدس امام + و  +.
* مجید مجیدی هم را این سبزی ها خوب نوازش دادند.
اینها به خودشان هم رحم نمی کنند. واقعاً که دیکتاتور مآبند.
* گویا این نامه نگاری ها تمامی ندارد. آن از نوری زاد و دوباره حسینعلی.
واقعاً آقا این نامه ها را می خواند؟
* ابتکار ایران هم درباره تاسیسات هسته ای تصویب شد!
من هنوز هم نمی دانم دستاورد مذاکرات دولت خاتمی چه بود؟!
* غیاث الدین را حال کردید، هم‏شهری ما بوده‏ها.
* راستی کی این کروبی را حد می زنند؟!
* مدیر مدسه جلال را امروز تمام کردم. از نثرش خوشم آمد.
چند وقت دیگر درباره اش می نویسم.
* اوایل پائیز را مخصوصاً اگر بارانی باشد خیلی دوست دارم. آدم یاد بهار می افتد.
* وبلاگ ابطحی هم را ببینید! تا توسط سبزی ها از بین نرفته است.
این سبزها هم خوب صدای مخالف را تحمل می کنند.
چه خوب است آقای موسوی از این قرص هایی که به ابطحی می دهند یکی بخورد. 

بازدیدی از جنبش سبز و راهپیمایی روز قدس
* بین ساعت 10.5 تا 11.5 که ما از م فردوسی به سمت دانشگاه رفتیم هیچ تجمع سبزی وجود نداشت. مگر عده‏ای در حدود انگشتان دست، که آنها هم شعاری نمی‏دادند و همراه جمعیت بودند.
* ما که به 4راه ولیعصر رسیدیم، گویا موسوی هم خواسته بود از اتوموبیلش پیاده شود و در راه‏پیمایی شرکت کند. که از بد حادثه درست در کنار یکی از این وانت‏های حامل بلندگو پیاده شد. چشمتان روز بد نبیند، مرگ بر منافق از بلندگو جان گرفت و از این طرف هم مردمی که جواب می دادند. جناب موسوی هم به مدد نیروی ‏های ویژه-که همین چندی پیش به دشمن جنابان تبدیل شده بودند- فرار را ترجیح داد. و چه فرار کردنی! خط ویژه ولیعصر بود که به دادش رسید وگرنه حالا حالاها باید لطف مردم را می شنید. عده‏ای هم که انگار مهندس را خیلی دوست داشتند به دنبالش رفتند که دوستی شان را ابراز کنند.
آنجا از زبان مردم «مرگ بر موسوی» هم شنیدم! همانجا هم یک پرچم اسرائیل و امریکای بزرگی هم به مناسبت قدم جناب موسوی به آتش کشیدند، که احتمالاً به مردم خیلی حال داده بود!
* کل سبزهایی که من از خانه تا دانشگاه دیدم اینها بودند: صندلی‏های مترو شهدا، دستگیره در مترو، چند تاکسی و ون، اتوبوس شرکت واحد، نرده‏های وسط خیابان انقلاب، قفل‏های چند موتوری، باجه‏های تلفن عمومی، برگ درختان که البته کم کم از سبزی‏شان کاسته شده و رهبران جنبش سبز باید فکری به حال این ریزش بکنند و 5-6 نفری که دستبند سبز داشتند.
* همه می دانند-لااقل آنهایی که یک بار در راهپیمایی شرکت کرده اند- که مسیر اصلی خیابان انقلاب است. حالا سبزها کجا بودند ما نفهمیدیم و یا ندیدیم!
از دوستان که جویا شدیم گویا در خیابان ولیعصر و بلوار کشاورز بودند که مقدارشان آنقدری هم نبوده که در آن مسیرهای فرعی هم بتوانند کاری بکنند. چند شعار «مرگ بر روسیه» داده اند و متفرق شده اند. حالا شعور و سطح فکری یک عده چقدر باید باشد که روز قدس بیاید شعار مرگ بر روسیه و چین بدهند و از آن طرف هم ادعای خط امامی و اینجور چیزها هم داشته باشند!
* همه اینها در حالی بود که از دوهفته قبل سبزها در حال سازماندهی بودند، و حتی سه شنبه از سبزهای شهرستانی هم مدد گرفته بودند که به تهران بکشندشان! امیدوارم با دیدن عده شان خودشان بی‏خیال شوند. البته این قوم نشان داده خیلی پررو تر از این حرف هاست!
فرداست که تیتر بزنند حضور گسترده سبزپوشان!
* نقل است رئیس جمهور موسوی در حین فرار از حلقه دوستدارانش از سید می پرسد که پس طرفداران ما کجا هستند؟
سید هم می گوید: جناب رئیس جمهور(!) موسوی؛ طرفداران شما همه در خانه‏هایشان هستند!
ریس جمهور(!) هم تا کاخ نخست وزیری ترانه «اومدم در خونتون نبودی ...» رو زمزمه کردند. 
این بود داستان شیرین بزرگ‏ترین(!) راهپیمایی تاریخ! 

بند کفش یا چیزی در همین حدود!

ارغوانیه:
* چند روز پیش تولد اینجا بود. می‏توانید یکساله شدن اغوان را تبریک بگویید.
البته جشن تولد چند روز دیگرست!
* من نمی‏دانم بعضی با چه استدلالی می‏توانند خود را پیرو امام بدانند و به دامان حسینعلی منتظری پناه ببرند.
نامه امام را بخوانید(+).
* پیشنهاد من این است یکی از این قرص‏هایی که به ابطحی خورانده اند به موسوی و کروبی هم بخورانند که ماجرا تمام بشود.
* کروبی دو راه دارد؛ اول ننجونش و خودش را به جای مستند ارائه کند.
یا ...
* موسوی دستگیر شد! به نقل از آل حبیب.
* دو توصیه بهداشتی به سبزها! حتماً بخوانید. + و +.
* سروش تناقضات. درباره نامه اخیر او به مقام معظم رهبری.
* این سایت را هم ببینید. دیکتاتور کیست؟
* بنده که خیلی خوشحالم از اینکه به واسطه فتنه دشمن آقا بیشتر و صریح‏تر راه را نشان می‏دهد!
خدا این سید را برای ما نگه دارد، دوست دارم آقا!
* راستی چرا هیچ کس از بسیجیان دلجویی نمی‏کند؟

اشاره:
آنچه در زیر آمده است رئوس مطالبی است که مقام معظم رهبری در خطبه‏های 20/6/88 فرمودند. جملات از بنده است. متن‏های که با رنگ آبی متمایز شده اند نظرات شخصی بنده است.

سلوک سیاسی امیرالمؤمنین(علیه السلام)
سلوک سیاسی حضرت امیر(ع) از سلوک اخلاقی و معنوی او جدا نیست و آمیخته با معنویت و اخلاق اوست. مشأ گرفته از آنهاست. این سیاست اخلاقی نتیجه‏اش برای مردم نمایاندن راه رسیدن به بهشت است. سیاست‏ورزی برای کسب قدرت، ثروت و دنیا چه برای سیاست‏ورز و چه برای مردم می شود آفت.
در طول حکومت حضرت سه جنگ مفصل نظامی با هزاران کشته واقع شده است. این چنین حکومتی را در نهج‏البلاغه با حقارت ذکر می‏کند. ارزشش در نزد علی(ع)-به گفته خود ایشان- چیزی در حد بند کفش خود یا رطوبتی که بر اثر عطسه بزغاله ایجاد می‏شود است! حکومتی که این قدر در نظر علی(ع) حقیر است چرا او زیربار زمامداری آن می‏رود؟! خداوند بر عالمان فرض کرده است تحمل نکنند سیلی ظالم به مظلوم را. این است که علی(ع) حکومت را می‏پذیرد.
سیاست‏ورزی علی(ع) چه ویژگی‏هایی دارد؟!
1. از مکر و فریب دور است
تقوا مانع مکر علی(ع) است. دلبستگی به دشمن، تهمت و دروغ، نقض تعهد و پیمان و ... اینها در روش علی(ع) جایی ندارد.
جدایی دین و سیاست-که امروز دوباره عده‏ای از آن دم می زنند- یکی از خطراتش جدایی سیاست از معنویت و اخلاق است.
2.مدارا با مخالفان و دشمنان
جنگ‏های حضرت علی بعد از مداراهای لازم بود. کسانی می‏آمدند خدمت حضرت و او را به جنگ و از بین‏بردن مخالفانش دعوت می‏کردند. در پاسخ آنها حضرت می‏فرمود بگذارید با لطافت و تسامح حق ذی‏حق را بگیریم. در جنگ صفین عده‏ای به دنبال شروع جنگ بودند. حضرت می فرمود من دنبال جنگ نیستم، من دنبال هدایتم. یک روز هم جنگ عقب بیفتد شاید عده‏ای هدایت شوند.
و یا در جمل حضرت بر دشمنی و عدم تحمل آنها بر حکومتش صبر کرد تا زمانی که بین مسلمانان شکاف و تفرقه ایجاد کردند.
3. با دشمنانش با استدلال سخن می‏گفت
در نامه‏هایی که حضرت به معاویه دارد. در پاسخ به فحاشی ها و توهین‏های معاویه حضرت استدلال می‏کند.
در استدلال با طلحه و زبیر می‏‏گوید یک چیز کوچک را مایه اختلاف قرار دادید و این همه نکات مثبت را ندیدید.
4. به زور و ظلم راضی نمی‏شد
به متنفذین و اشراف باج نداد. امیرالمؤمنین بیاید با ظلم و راه‏های غلط برای خودش دوست درست کند؟! هرگز!
5. از مردم درخواست می‏کند که هنگام سخن گفتن با او چاپلوسی نکنند.
6. رفتارش با مخالفان یک جور نیست.
بین جریان‏های مختلف تفاوت می‏گذارد. آنجایی که کسانی بخواهند با ظواهر دینی بازی کنند می‏ایستاد، اما با همه یک نوع برخورد نمی‏کند. می‏فرمود بعد از من با خوارج جنگ نکنید. آن کسی که دنبال حق است ولی اشتباه می‏کند مثل کسی نیست که دنبال باطل می‏رود.

روی سخن با جریان‏های سیاسی است
در این تذکراتی که مطرح می‏کنم روی سخنم با جریان‏های سیاسی و مسئولان حاضر و سابق است. کسانی‏که تا کنون در درون نظام بودند که ان‏شاءالله در آینده هم برای نظام کار کنند. این درون و برون شاخص‏های عقیدتی و مبناهای فکری دارد.
1. انشعابات از انقلاب تا کنون
از انقلاب تا امروز اشعاباتی به وجود آمده که برخی خسارت‏زا بوده‏اند لیکن برخی هم با هوشیاری مردم و عناصر فعال حل شده‏اند. این‏ها همه یک جور نیست. برخی ناشی از اختلاف در عقاید است. برخی اختلاف و دعوا بر سر منافع است. برخی هم اختلاف سلایق است در چارچوب اصول نظام.
آنچه به نظر می‏رسد اختلاف سبزها، اختلاف بر سر منافع و البته عقاید است. آنچه به وضوح در اعترافات متهمان مطرح است. جریانی که به دنبال احیای تفکرات امام در بطن دولت است با تفکرات غربی آقایان تناقض دارد. در کنار این نمی‏توان گفت که دست ایشان از بسیاری منابع پولی و شرکت‏های اقتصادی کوتاه شده، در خطر افتاده و یا عرصه برای‏شان تنگ شده است.
امام هم با همه اختلافات یک جور برخورد نکرد، مانند شیوه امیرالمؤمنین(ع). برخورد با دولت موقت، لایحه قصاص و کسانی که کار را به ترور کشاندند. برخی از این‏ها در سطوح بالای حکومتی بود. برخورد با کسانی بود که بیش از این با آنها نمی‏توان مدارا کرد. همه هم سوابق انقلابی و مذهبی داشتند. لیکن برخی با امام درافتادند و مدارای امام را نادیده گرفتند.
ضدیت سبزها با مبانی اندیشه امام و ولی فقیه آشکار شده است. کسانی که برای ارتباط و نزدیکی‏‏شان با رهبری عکس دیدار خانوادگی رو می‏کردند حالا تمام قدر در مقابل او ایستاده‏اند. مگر امام نگفت «پشتیبان ولایت فقیه باشید»؟ حرف ما با اینهایی نیست که با کلیت نظام مشکل دارد، دعوای ما با کسانی است که ادعای دین‏داری می‏کنند و تا دیروز ولایت قبول داشتند حالا امروز به دامن امسال منتظری پناه برده‏اند! آنچه به وضوح پیداست وجود تناقضات آشکار و آشفتگی و سردرگمی در جبهه سبزهاست.  
در برابر رسوخ مبانی غلط در کالبد نظام و درگیری با انقلاب -که سم مهلک برای نظام است- امام(ره) برخورد می‏کرد. جایی که حالت دشمن به خود می‏گیرد. تا جایی که کار به معارضه، ضربه زدن و شمشیر کشیدن نکشد نظام به کاری به آنها ندارد. نظام تا زمانی که اینها کاری به کار نظام نداشته باشند به آنها کاری ندارد. نظام با دگراندیشان کاری ندارد.
اختلاف سلیقه‏ اشکال ندارد، بلکه نافع است تا فضا رقابتی شود در حضور منتقدان لیکن در چارچوب نظام. چارچوب نظام هم مشخص است. اسلام، قانون اساسی، رهنمودها و وصایای حضرت امام. در این چارچوب نظام با کسی برخود نمی‏کند. تا زمانی که در پی اغتشاش و دروغ‏پراکنی و سلب آسایش نباشند. استراتژی نظام در این چارچوب جذب حداکثری و دفع حداقلی است.
لیکن نظام در برابر قانون‏شکنی‏ها و مرزشکنی‏ها حق دفاع دارد. هیچ کجای دنیا هم چنین نیست. احزابی که مخالف اصول نیستند قبول نمی‏کنند و برخورد آنها خشن و تند است. شمشیر کشی در مقابل نظام «جواب تند» دارد.
با نگاهی به موضع مقام معظم رهبری این سخن در شیوه برخود ایشان کملا هویداست. لیکن آنهایی که قدر این مدارا را ندانستند و با تهییج افکار عمومی کار به اغتشاش و سلب آسایش عمومی کشاندند باید انتظار برخورد نظام ه داشتند. قطعاً-و در هیچ کجای دنیا- به کسی که اموال عمومی و خصوصی را به آتش می‏کشد و متعرض جان و ناموس مردم می شود شیر موز نمی‏دهند!
2.مسئله فساد و تسفیه حساب شخصی
کسانی که با خدا خلف وعده کردند نفاق در دلشان به وجود می‏آید. نفاق کفر باطنی است. این هم به تدریج بر اثر گناه ایجاد می‏شود و علاج این تقواست.
3. جمهوری اسلامی تقلبی!
فساد ممکن است در یک نظام پیش بیاید؛ همان بیماری که ممکن است اشخاص دچار آن شوند. اسم و ظاهر اسلامی باشد لیکن سیرت غیراسلامی باشد.استفاده از آزادی در جهت لاابالی‏گری و فساد، حساس ضعف در برابر دشمن و اتحاد با او، لبخند زدن به بیگانه، اینها نشانه‏های انحطاط است.
هرگاه با شعارهای امام پیش رفتیم عزت و منفعت دنیایی هم با ما بوده‏است.
برخی در لباس دلسوزی آمدند و گفتند چگونه این اعتماد از دست رفته مردم را بازگردانیم! در انتخابات آینده مردم نشان خواهند داد که از اعتمادشان به جمهوری اسلامی کاسته نشده است.
همه باید مراقب باشیم جمهوری اسلامی تبدیل نشود به یک نظام بی‏دین و سکولار با ظاهر دینی. باطنش مجذوب غرب باشد و ظاهرش شعائر دینی دم دستی. برخی وقتی دهان گشاد دشمن را می‏بینند ترس برشان می‏دارد. همه نظام‏ها این‏گونه‏اند. باید دید این موافقان و مخالفان چه کسانی هستند!
یکی از ویژگی های دولت نهم این بود که مجذوب نظریات و قدرت غرب نیست. آنچه ما در این 16 سال نداشتیم. علاوه بر آنکه مرعوب غرب نیز بودیم. در این بستر مناسب است که انقلاب می‏تواند به راه خود ادامه دهد و دست به نوآوری بزند. کار دیگری که این دولت کرد فقر علوم اسلامی را که در این چند سال باید تولید می‏شد نشان داد. وقتی سراغ نظریات اقتصاد اسلامی را می‏گیرد و از هیچ کس پاسخی نمی‏شنود. این رویکرد است که برخی علما را می‏ترساند.
نگذارید جمهوری اسلامی تقلبی درست کنند. در ده سال گذشته هم می‏خواستند چنین کنند ولی خداوند و هوشیاری مردم نگذاشت. هر مقدار که از دوران اصلاحات فاصله می‏گیریم خیانت‏ها و برنامه‏های جبهه اصلاحات در این چند سال از زبان رهبری بیشتر بیان می‏شود. خیلی از مواردی که بیان آنها مصلحت نبوده است. بنده که از روشن شدن نقاط مبهم این چند سال خوشحالم!
در راهپیمایی روز قدس شرکت کنید. نگذارید در این اجتماعات تفرقه ایجاد شود. از تفرقه باید ترسید و با آن مبارزه کرد.
من که گمان نکنم حضور سبزها آنقدر چشم‏گیر باشد! قطعاً به واسطه حضور کم‏شان در مکان‏های ثابتی تجمع خواهند کرد که بیشتر دیده شوند.